चंदनाच्या लागवडीतून करोडोंची कमाई

जगभरात भारतीय चंदनाला मोठी मागणी आहे, जी पूर्ण करणे शेतकऱ्यांसाठी आव्हानात्मक आहे. चंदनाच्या वाढत्या मागणीमुळे त्याच्या लाकडाची किंमत मोठ्या प्रमाणात वाढते. यामुळेच भारत सरकार आता शेतकऱ्यांना चंदन लागवडीसाठी प्रोत्साहन देत आहे. वेद आणि पुराणातही चंदनाचे चमत्कार सांगितले आहेत. सौंदर्य वाढवण्यासोबतच आयुर्वेदिक औषधातही याचा वापर केला जातो.

जरी चंदनाची लागवड फक्त दक्षिणेकडील भागात केली जात असली तरी आज बर्फाळ प्रदेश वगळता भारतातील जवळपास सर्व राज्यांमध्ये त्याची लागवड केली जात आहे.बाजारात चंदनाची किंमत जितकी जास्त तितकी ती वाढवण्यासाठी जास्त मेहनत घ्यावी लागते. भारतात, चंदनाची लागवड दोन प्रकारे केली जाते, ज्यामध्ये सेंद्रिय पद्धत आणि पारंपारिक पद्धत समाविष्ट आहे.

सेंद्रिय पद्धतीने पिकवलेले चंदन 10-15 वर्षात लाकडात बदलते. परंतु पारंपारिकपणे चंदनाची लागवड करून 20-25 वर्षांनीच नफा मिळवता येतो.यामुळेच चंदनाची लागवड शेतकऱ्यांसाठी संयमाची बाब ठरत आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की एका चंदनाच्या झाडापासून सुमारे 15-20 किलो लाकूड मिळते, जे बाजारात 2 लाख रुपयांपर्यंत विकले जाते. बाजारात चंदन 3 ते 7 हजार रुपये किलो दराने विकले जात असले तरी मागणी वाढल्याने ते 10 हजार रुपयांपर्यंतही विकले जाते.

जर आपण त्याची रोपवाटिका उभारण्याबद्दल बोललो तर एक रोप 100-150 रुपये किमतीत उपलब्ध आहे. शेतकऱ्यांची इच्छा असल्यास ते एक हेक्टर जमिनीवर 600 रोपे लावू शकतात. हीच झाडे झाडे बनू शकतात आणि पुढील 12 वर्षांत 30 कोटी रुपयांपर्यंत निव्वळ नफा देऊ शकतात. एकट्या चंदनाच्या झाडातून सुमारे ६ लाख रुपये कमावले जातात.

काही वर्षांपूर्वीपर्यंत चंदनाच्या लागवडीवर बंदी होती, म्हणजेच शेतकरी सरकारची परवानगी घेऊनच चंदनाची लागवड करत असत. मात्र आता त्याच्या परवानगीने त्याच्या लागवडीसाठी सरकार 28-30 हजार रुपयांपर्यंत अनुदान देत आहे. एवढेच नाही तर सरकारने चंदन खरेदीवरही बंदी घातली आहे. म्हणजे शेतकऱ्यांकडून फक्त सरकारच चंदन खरेदी करू शकते.

एकट्या चंदनाचे झाड कधीही लावू नका, कारण ही एक परजीवी प्रजाती आहे जी इतर झाडांपासून पोषण मिळवते. चंदनाची झाडे दमट भागात लावू नयेत, कारण त्याच्या लागवडीला जास्त पाणी लागत नाही. चंदन ही झपाट्याने वाढणारी वनस्पती आहे, त्यामुळे इतर प्रकारची झाडे फक्त 4-5 फूट अंतरावर लावा.

चंदनाच्या झाडाला जास्त पाणी दिल्याने ते कुजते, त्यामुळे त्याला पाणी साचू देऊ नका. त्याच्या लागवडीसाठी, किमान 2 ते 2.5 वर्षे जुने रोप लावा. चंदनाच्या झाडांभोवती स्वच्छता राखा कारण प्रदूषणामुळे त्यांची वाढ थांबते.