नव्या आर्थिक वर्षात, म्हणजेच सन २०२५-२६ साली, राज्य सरकारने शेतकऱ्यांसाठी अनेक महत्त्वाच्या आणि फायदेशीर योजना राबविण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामध्ये मुख्यत्वे तण नियंत्रण, फळपिकांच्या संरक्षणासाठी विविध प्रकारच्या आच्छादनाच्या वस्तू आणि हायड्रोपोनिक्स तसेच एरोपोनिक्स तंत्रज्ञानासाठी आर्थिक मदत किंवा अनुदान देण्याचा निर्णय घेतला गेला आहे. यामुळे शेतकरी आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा वापर करून आपले उत्पादन वाढवू शकतील आणि त्यातून अधिक फायदा मिळवू शकतील. हे अनुदान एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान आणि राष्ट्रीय कृषि विकास योजनेच्या माध्यमातून दिले जात आहे.
फळबागेतील शेतकऱ्यांसाठी ही योजना विशेषतः फायदेशीर ठरणार आहे कारण आता फळांच्या घडांना किंवा फळांना संरक्षित ठेवण्यासाठी फळ कव्हर, तण नियंत्रक आच्छादन यांसारख्या घटकांचा समावेश केला आहे. याशिवाय आधुनिक शेतीतला आणखी एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे हायड्रोपोनिक्स आणि एरोपोनिक्स यंत्रणा, ज्यामुळे कमी जागेतही अधिक उत्पादन घेता येते. पारंपरिक शेतीच्या तुलनेत संरक्षित शेतीत ३ ते ४ पट अधिक उत्पादन मिळण्याची शक्यता असते. त्यामुळे शेतकरी कमी जागेत जास्त उत्पादन घेऊन आपले उत्पन्न वाढवू शकतात. हवामान बदलामुळे बाह्य वातावरणात येणाऱ्या ताणतणावाचा परिणाम कमी करण्यासाठीही संरक्षित शेतीचा वापर फायदेशीर आहे. यामुळे फळे आणि भाजीपाला निर्यात करण्यायोग्य दर्जात तयार होतात.
शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महाडीबीटी या ऑनलाइन पोर्टलवर अर्ज करणे आवश्यक आहे. अर्जासाठी काही कागदपत्रे जसे की अॅग्रीस्टॅक फार्मर आयडी, ७/१२ उतारा, ८-अ प्रमाणपत्र, आधार कार्डाची छायांकित प्रत, आधार संलग्न बँक खात्याचा पासबुक, जात प्रमाणपत्र (जर अनु. जाती किंवा जमातीतील शेतकरी असेल तर), तसेच विहीत नमुन्यातील हमीपत्र, बंधपत्र आणि चतु:सीमा नकाशा आवश्यक आहेत. या सर्व कागदपत्रांच्या आधारेच शेतकऱ्यांना अनुदान मिळेल. अर्ज प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी आणि अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत योजना पोहोचवण्यासाठी जिल्हा कार्यालयांनी आणि कृषी विभागानेही प्रचार कार्य जोरात सुरु ठेवावे.
शेतकरी यामुळे शेतातील तण नियंत्रण, पीक संरक्षण तसेच आधुनिक पद्धतीने शेती करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळवू शकतात, ज्यामुळे त्यांचे उत्पादन अधिक दर्जेदार आणि प्रमाणात वाढेल. हे यशस्वी होण्यासाठी शेतकऱ्यांनीही या योजनांचा योग्य लाभ घ्यावा. तण नियंत्रणासाठी वापरल्या जाणाऱ्या आच्छादनाच्या वस्तूंमुळे पीकावर होणाऱ्या वाळवंटी वनस्पतींचा परिणाम कमी होतो, जमिनीत नमी टिकून राहते, तसेच जमिनीची उष्णता नियंत्रणात राहते, त्यामुळे पिकांना पोषण मिळते. यामुळे उत्पादनात वाढ होते आणि शेतकऱ्यांना चांगला फायदा होतो.
याशिवाय हायड्रोपोनिक्स व एरोपोनिक्स तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने जमिनीसाठी असलेल्या मर्यादांपासून सुटका मिळते. या तंत्रज्ञानात पिकांना जमीन न वापरता, पोषक द्रावणाद्वारे वाढवले जाते, ज्यामुळे कमी जागेत अधिक उत्पादन घेता येते. हे विशेषतः शहरांमध्ये किंवा कमी जागेच्या भागांमध्ये फार उपयुक्त ठरते. या योजनांचा फायदा घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी वेळोवेळी महाडीबीटी पोर्टल तपासणे, आवश्यक कागदपत्रांची तयारी करणे आणि त्वरित अर्ज करणे आवश्यक आहे.
