डाळिंब हे एक महाराष्ट्रातील महत्त्वाचे नगदी पीक आहे. या फळपिकांचा
वर्षातून कोणताही मृग,हस्त आणि आंबे बहार घेता येत असल्यामुळे पूर्ण वर्षभर बाजरपेठेत फळे पाठविणे सहज शक्य होते. त्यामुळे राज्यात सध्या सोलापूर, नाशिक, अहमदनगर, पुणे, सांगली, सातारा, उस्मानाबाद आणि लातूर जिल्ह्यामध्ये व्यापारी तत्त्वावर डाळिंब पिकाची लागवड केली जाते. या पिकासाठी उष्ण,दीर्घ उन्हाळा,कोरडी हवा व साधारण कडक हिवाळा या सर्व बाबी पिकास चांगल्या मानवतात.डाळिंबाच्या झाडावर सुमारे ४५ पेक्षा अधिक प्रजातीच्या किडीचा प्रादुर्भाव होतो कीटकनाशकांच्या चुकीच्या वापरामुळे डाळिंबावर फुलकिडे (स्किरटोथ्रीप्स डोरसालिस), पांढरी माशी (सिफोनिनस फिलीरी हॅलिडे) मेली बग्स (स्यूडोकोक्कू स्लिलासिनस कॉकरेल) यासारख्या दुय्यम कीटकांचा प्रादुर्भाव होऊन ते सध्या मुख्य किड म्हणून प्रादुर्भाव करताना दिसत आहे.
डाळिंब पिकावरील दोन प्रकारचे (थ्रीप्स) फुलकिडे दिसुन येतात एक म्हणजे पिवळे व दुसरे म्हणजे काळ्या प्रादुर्भाव दिसून येतो. परंतु सध्या डाळिंबावर पिवळ्या रंगाची फुलकिडे ( स्किरटोथ्रीप्स डॉरसॅलीस) दिसुन येत आहेत या किडीची पिल्ले व प्रौढ पान,फुल,फळांवरील रस शोषून घेतात फळांची साल खरवडल्यामुळे फळांचा आकर्षकपणा कमी होतो व फळांच्या वाढीवर व गुणवत्तेवर परिणाम होतो.
एकात्मिक किड व्यवस्थापन
१) प्रादुर्भाव झालेली कोवळी पाने नेहमी नष्ट करावी.
२) पालवी फुटताच बागेमध्ये १० ते १२ निळे चिकट सापळे प्रति एकर लावावेत.
३) बागेमध्ये पुरेशी हवा खेळती राहावे यासाठी व्यवस्थित छाटणी करावी.
४) झाडावरील प्रादुर्भावग्रस्त भागांची छाटणी करून नष्ट करावित.
५) रसशोषक कीटकांना नियंत्रित करण्यासाठी सिरफिड माशी,हिरवा जाळीदार पतंग, ढालकिड इ.किडीचे संवर्धन करावे
६) फुलकिडे मिरची, कांदा, लसूण, वांगी, टोमॅटो या पिकावर देखील उपजिवीका करत असल्याने डाळिंबामध्ये यासारखी आंतरपिके घेऊ नये.
७) सायनट्रीनीलीप्रोल 10.26 ओ.डी @7.5 मिली प्रति १० लिटर पाण्यात फवारणी करावी.
( वरील लेबल क्लेम आहेत)
प्रा.अमोल पांडूरंग ढोरमारे
(कृषि कीटकशास्त्रज्ञ अग्रिकोड कृषि प्रतिष्ठान खापर पांगरी)
मो. नं.९६०४८३३७१५
